پرسش‌های اخلاقی و اجتماعی

در اعتکاف چه کنیم و چه کتابی را بخوانیم؟

هرچقدر حال داشتید، اعمال اعتکاف را انجام دهید و نماز قضا، نمازهای مستحب، قرآن و دعا بخوانید و ذکرهایی همچون: استغفار، صلوات و «لا الاه الّا الله» را بگویید و هر گاه حال این کارها را نداشتید، سخنرانی‌های دینی گوش کنید یا کتاب‌های دینی بخوانید؛ همچون: کتاب «گزیدۀ دانشنامۀ امیرالمؤمنین (علیه السّلام)» و کتاب «نردبان سعادت».

#اعتکاف

فرزند پانزده‌ساله‌ای دارم که خیلی مؤمن است، واجباتش را سر وقت انجام می‌دهد و اگر نماز صبحش قضا شود، خیلی ناراحت می‌شود. او خیلی درس‌خوان است و به مدرسۀ نخبگان می‌رود و مدّتی پیش می‌گفت: «ما که قراره بمیریم؛ خدا کنه شهید بشم.»
برای این که ان‌شاءالله همین‌طور بماند، راهکارهایی بیان کنید.

هم شما و هم همسرتان، چنین کنید:

۱. در کارهایی که شرعاً واجب نیست، اصلاً به او سخت نگیرید؛ چه در مسائل عبادی، چه در مسائل درسی، چه در مسائل خانوادگی و چه در مسائل دیگر؛

۲. اگر می‌توانید، او را اهل مجالس مذهبی و دوستی با رفقای بامعنویّت و روحانی‌های اصیل جوان کنید؛

۳. گاهی او را برای کارهای خوبش و ترک کارهای بد تشویق نمایید؛

۴. گاهی دعا کنید که او در صراط مستقیم بماند و دعای «پدر و مادر برای فرزند» را که در کتاب شریف «صحیفۀ سجّادیّه» آمده است، بخوانید.

#آسان‌گرفتن، #استقامت، #تربیت فرزند، #تشویق، #دعا، #دوستی، #صحیفه سجادیه، #فرزندداری، #مجلس

قرار است که مادر و خواهرم به خانۀ ما بیایند؛ امّا چون شوهرم با من خیلی بد شده است، می‌ترسم که آبروریزی کند. چه‌کار کنم؟

1. صدقه بدهید؛

2. آیةالکرسی بخوانید؛

3. از بدی‌هایی که به او کرده‌اید، با فروتنی عذرخواهی کنید؛

4. از او با تواضع و لطافت درخواست نمایید که آبروداری کند.

#آبروداری، #همسرداری

از استادی حکم شرعی پرسیدم و چون ایشان پاسخ دادند، من ایشان را به ایشان پیام دادم: «بی‌نهایت ممنون. نگاه خاصّ خداوند، نصیب زندگی‌تان باد.»؛ امّا همسرم به من گفت: «چه لزومی داشت که برای نامحرم دعا کنی؟» آیا کارم اشتباه بود؟

وظایف دینی انسان نسبت به کسی که به انسان نیکی می‌کند، عبارتند از:
1. از او تشکّر و قدردانی کند؛

2. او را دعا کند و اگر بیان دعایش به او، مصداق تشکّر و قدردانی باشد، خوب است که دعایش را به او بیان کند؛ مگر این که از جهت محرم‌ونامحرم‌بودن یا…، خطری در کمین باشد؛

3. خوبی‌اش را به گونۀ به‌تری جبران کند و اگر نمی‌تواند، به همان‌گونه جبران کند و اگر نمی‌تواند، از خوبی‌اش پیش دیگران ستایش کند.

#تشکر، #جبران نیکی، #قدردانی، #قدرشناسی

آیا تبریک‌گفتن حلول ماه ربیع‌الأوّل اشکال دارد؟

بنده، روایتی در این‌باره ندیده‌ام و بعید است که چنین روایتی در دسترس باشد؛ پس اگر تبریک‌گفتن این ماه به معنای این باشد که تبریک‌گوینده، روایتی در این‌باره سراغ دارد، با این که سراغ ندارد، حرام است یا اشکال دارد و اگر به این معنا نباشد، چه دلیلی بر خوب‌بودن شرعی این کار وجود دارد؟

#تبریک، #ماه ربیع‌الاوّل

گاهی من از روی خشم، بر سر فرزندانم داد می‌زنم؛ سپس خیلی ناراحت می‌شوم و وقتی که پس از نماز می‌خواهم دعا بخوانم، از خدا و خودم خجالت می‌کشم و گاهی دیگر مستحبّات را انجام نمی‌دهم و به خودم می‌گویم که به جای این کارها، به‌تر است خودم را اصلاح کنم. آیا این افکار و کارهایم، شیطانی هستند یا تلنگری برای به‌خودآمدنم؟

تا می‌توانید، در غیر موارد ضروری شرعی، سر هیچ کس داد نکشید؛ حتّی فرزندان عزیزتان و اگر داد کشیدید، همین‌که هم توبه کنید (= پشیمان شوید که چرا از خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ نافرمانی کرده‌اید) و هم فرزندانتان را از خودتان راضی کنید، از این بدی، پاک می‌شوید.

     این که اگر داد بزنید، از خداوند مهرْبان ـ جلّ جلاله. ـ و خودتان خجالت می‌کشید، خیلی خوب است ـ خوشا به حالتان! ـ ؛ امّا به این سبب، مستحبّات را ترک نکنید؛ که قطعاً فریب نفْس امّاره یا شیطان و یا هر دو است.

#تربیت_فرزند، #تندی، #توبه، #خشم، #دادزدن، #فرزندداری، #مستحبات

آیا انجام‌دادن واجبات و ترک گناهان، کافی است؟

برای جهنّمی‌نشدن و بهشتی‌شدن، کافی است؛ امّا اگر مؤمنی غیر از واجبات و ترک گناهان، مسائل دیگر دین مقدّس اسلام را هم رعایت کند، مقاماتش بالاتر می‌رود.

#انجام‌دادن واجبات، #ترک گناه، #مستحبات

آیا ابتدا فقط باید واجبات را انجام داد و گناهان را ترک کرد و کم‌کم به مستحبّات پرداخت یا از آغاز می‌توان به همۀ آن‌ها پرداخت؟

هم‌زمان هم می‌شود؛ البتّه اولویّت با انجام‌دادن واجبات و ترک گناهان است.

#انجام‌دادن واجبات، #ترک گناه، #مستحبات

خانمی پس از چند ماه زندگی مشترک، از همسرش جدا شد و پس از چند ماه، دوباره ازدواج کرد و همۀ وسایل جهیزیّه را دوباره خرید. آیا این، اسراف نیست؟ اگر وسایل قبلی را بفروشد و وسایل جدید بخرد، چطور؟

اسراف یعنی: استفاده‌کردن از چیزی بیش‌تر از مقدار نیاز به آن؛ مثلاً: کسی برای وضوگرفتن به مقداری آب نیاز دارد. اگر برای وضویش بیش‌تر از آن مصرف کند، اسراف کرده است.

     تَبذیر یعنی: استفاده‌کردن از چیزی بدون نیاز به آن؛ مثلاً: کسی که به آب نیاز ندارد، شیر آب را باز بگذارد.

     اگر او به وسایل جدید جهاز نیاز نداشته‌، پولش را تبذیر کرده‌ و این کار، حرام و تدیّنش ناقص است.

     اگر وسایل قبلی را بفروشد، خریدن وسایل جدید، تبذیر نیست؛ البتّه اگر وسایل قدیم هنوز قابل‌استفاده بوده، فروختن آن‌ها و خریدن وسایل جدید، خِلاف زهد است؛ مگر این که انجام‌ندادن این کارها باعث هَتک حُرمت و بی‌احترام‌شدن عروس یا خانواده‌اش شود.

#اسراف، #تبذیر، #جهیزیه، #زهد

چگونه می‌توان خانه را برای تربیت عالی فرزندان، غنی کرد و شما برای این هدف چه کارهایی را انجام می‌دادید؟

به نوشتار بنده با عنوان «راهکارهای تربیت دینی و عقلی فرزند» که در همین وبگاه، موجود است، مراجعه کنید.

#تربیت فرزند، #فرزندداری

برای انجام‌دادن مستحبّات، در طول شبانه‌روز، فرصت زیادی ندارم؛ پس کدام یک از آن‌ها را انجام دهم؟

اگر انسان بتواند، خوب است که همۀ مستحبّات را انجام دهد و اگر نمی‌تواند، آن‌ها را مثلاً در روزهای هفته و… تقسیم کند؛ چنانکه خوانده‌ام مقام معظّم رهبری ـ دامت برکاته الوافرة. ـ چون فرصت نمی‌کند که هر روز، مستحبّات مختلفی را انجام دهد، در زمان خاص،‌ یک روزِ هفته مثلاً بیش‌تر، قرآن می‌خواند و در همان زمان، در روز دیگر هفته، بیش‌تر، دعا می‌خواند و در روز دیگر هفته،… و همین‌طور.

     مهم‌ترین چیز، تقویت اعتقادات است که ممکن است هم با مطالعۀ عقاید و هم با اعمال صالح اتّفاق بیفتد.

      بکوشید که هر کدام را می‌توانید، انجام دهید؛ حتّی در هنگام کارکردن و در مسیر رفت‌وآمد.

#عمل صالح، #عقاید، #مستحبات

بعضی از طلّاب و...، برای جنگیدن با دشمنان اسلام، به سوریّه می‌روند. آیا کارشان درست است؟

اگر با اجازۀ مجتهد جامع‌‌الشّرائط بروند، خیلی‌خوب است و ان‌شاءالله به مقام عالی مجاهدان می‌رسند.

#جهاد، #مدافعان حرم

کسی که نمی‌تواند بعضی از واجبات را به‌آسانی انجام دهد و گناهانی را که به آن‌ها عادت کرده است، به‌آسانی ترک کند، چه کند؟

۱. مطالعه دربارۀ آن‌ واجبات و گناهان، گوش‌دادن به سخنرانی‌های مربوط به آن‌ها و اندیشیدن دربارۀ آثار دنیوی و اخروی‌شان؛
۲. الگوبرداری از الگوهای انجام‌دهندۀ آن‌ واجبات و ترک آن گناهان، از راه نشست‌وبرخاست با آنان و توجّه به این که آنان آن واجبات را انجام می‌دهد و آن گناهان را ترک می‌کنند؛
۳. دعا و توسّل در این‌باره.

آیا کسی که در ترک بعضی از گناهان و انجام‌دادن بعضی از واجبات کوتاهی می‌کند، می‌تواند مستحبّات را انجام دهد؟

آری؛ ولی به‌تر است که انجام‌دادن واجبات و ترک گناهان را در اولویّت قرار دهد.

آیا اگر کسی خودش را بکُشد و پیش از آن، از خدا حلالیّت بخواهد،‌ آرام می‌شود و پیش خدا می‌رود؟

حلالیّت‌گرفتن از خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ برای انجام‌دادن کارهای حرام، معنا ندارد و چه‌بسا خودفریبی باشد.

     هیچ کس با خودکشی آرام نمی‌شود و نزد خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ نمی‌رود؛ بلکه جهنّمی می‌شود و برای همیشه در جهنّم می‌ماند و عذاب می‌شود.

آیا فکر گناه، گناه است و در آخرت عذاب دارد؟

فکرکردن دربارۀ گناه، گناه نیست؛ ولی دل را تاریک می‌کند و چه‌بسا شیطان بر اثر این کار، راه ورود در گناه را در مسیر انسان بگذارد و گناه را زیبا جلوه دهد تا انسان آن را انجام دهد.

برای رشد اخلاقی‌، ابتدا دربارۀ چه موضوعاتی مطالعه کنم و از کجا باید آغاز نمایم؟

ابتدا باید احکام مسائلی را که در زندگی با آن‌ها سروکار دارید، یاد بگیرید؛ پس اوّل، کتاب «واجبات و محرّمات در شرع اسلام»، اثر مرحوم حضرت آیت‌الله مشکینی، را مطالعه کنید و سپس مسائلی از توضیح‌المسائل را که مورد ابتلای شما هستند و بکوشید که به آن‌ها عمل کنید.
     مهم‌ترین مسأله در سیروسلوک، انجام‌دادن صحیح واجبات و ترک گناهان است.

برای ترک خودارضایی چه باید کرد؟

۱. هر روز دربارۀ عوارض دنیوی و اخروی آن بیندیشید؛
۲. تا می‌توانید، تنها نمانید؛
۳. در حدّ توان، روزه بگیرید؛
۴. مطالب جنسی را نخوانید و به تصاویر و فیلم‌های جنسی نگاه نکنید؛
۵. موهای زیر ناف را کوتاه نکنید؛
۶. هر گاه به این گناه یا هر گناه دیگر وسوسه شُدید، ۷ بار بگویید: «لا حَولَ و لا قُوّةَ اِلّا بِاللهِ العَلِیِّ العَظیم» تا ۷ فرشته به شما در گناه‌نکردن کمک کنند.

مگر بیماری برای مؤمن، خوب نیست؟؛ پس چرا خوب است که برای شفایافتنش دعا کند؟

هم راضی‌بودن به بلا (همچون: بیماری) خوب است و هم دعاکردن برای برطرف‌شدن آن؛ به این صورت که انسان دعا کند بلا برطرف شود و در عین حال، اگر بلا برطرف نشود یا تا هنگامی که بلا برطرف شود، به آن، راضی باشد؛ یعنی: هم راضی به «حال» باشد و هم برای «آینده‌»ی نزدیک و دورش دعا کند.

گاهی با خودم حرف می‌زنم و می‌گویم که من اگر دختر بودم، فلان کار را انجام می‌دادم. آیا این، ناشکری است؟

آری؛ این، ناشکری است.‌

     اگر خداوند حکیم مهرْبان ـ جلّ جلاله. ـ شما را جنس مذکّر آفریده است، برای این بوده است که شما عِلاوه بر انجام‌دادن وظایف مشترک جنس مذکّر و جنس مؤنّث، با انجام‌دادن وظایف ویژۀ جنس مذکّر، سیروسلوک کنید و از این راه به او نزدیک و نزدیک‌تر شوید و به خوشبختی کامل برسید.

مهم‌ترین چیزهایی که انسان باید آن‌ها را از خدا درخواست کند، چیستند؟

۱. معرفت و مَحبّت خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ و اهل بیت ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ و اطاعت کامل و همیشگی از آنان در همۀ مسائل؛
۲. ایمان کامل و رهایی از هر گونه شرک؛
۳. صفات اخلاقی والا و مکارم‌الأخلاق؛
۴. بهشتی‌شدن و رهایی از انواع عذاب‌های دنیوی و اخروی؛
۵. لقاءالله؛
۶. رضایت و خشنودی خداوند والا؛
و… .

چگونه می‌توان خود را از گناه حفظ کرد؟

با
۱. الگوی نیکو داشتن در ترک گناه؛
۲. دریافتن آثار گناه از سخنرانی‌ها و کتاب‌های علما و اندیشیدن زیاد دربارۀ آن‌ها؛
۳. قطع ارتباط با همۀ چیزها و کسانی که انسان را به گناه تحریک می‌کنند؛
۴. سرزنش و جریمه کردن خود در صورت گناه‌کردن.

برای این که انسان حسادت نکند و از روی حسادت، کاری انجام ندهد، چه کند؟

۱. دربارۀ آثار منفی آن در دنیا و آخرت، زیاد بیندیشد؛
۲. به کسی که به او حسادت می‌ورزد، گاهی احسان کند؛ مثلاً: هدیّه دهد؛
۳. از مَحبّتش به دنیا بکاهد.

من یک دخترم و دوستی دارم که دختر خوبی است؛ جز این که در معرض نگاه نامحرم‌ها، مانتو جلوباز می‌پوشد و همۀ موهایش را نمی‌پوشاند.
از یک سو ما، چون همسایه هستیم و از کودکی با هم دوست بوده‌ایم، با یکدیگر خیلی صمیمی هستیم و رفت‌وآمد داریم و از سوی دیگر می‌دانم که شرعاً‌ باید فقط با آدم‌های خوب دوست شد و من نمی‌خواهم که شرمندۀ خدا، اهل بیت ـ علیهم السّلام. ـ و شهدا باشم. حالا چه کنم؟

بِنا بر روایات شریفه، مؤمن نباید با کسانی که آشکارا گناه می‌کنند، همنشینی و دوستی کند.
     پس او را دربارۀ کم‌حجابی‌اش نهی‌ازمنکر کنید و اگر نهی‌ازمنکرهایتان اثر نداشت، از ادامه‌دادن همدمی، همنشینی و دوستی با او بپرهیزید.

چگونه می‌توان نسبت به نماز اوّل وقت، شوق پیدا کرد؟

یکی از به‌ترین راه‌ها، الگویافتن است؛ یعنی: انسان کسی را که در نظرش عزیز و بزرگ است، الگوی خود قرار دهد؛ همچون: برخی از علما یا شهدا.
     راه‌ دیگر، اندیشیدن دربارۀ آثار این کار نیکو است.

آداب مهمّی که مهمان باید رعایت کند، چیستند؟

بعضى از آن‌ها عبارتند از:
۱. اخلاص‌داشتن در رفتن به مهمانى و انجام ‌دادن وظايف مهمانى؛
۲. همراه‌نبردن كسى كه دعوت نيست؛ حضرت امام جعفر صادق ـ سلام الله تعالی علیه. ـ فرمودند: «اِذا دُعِىَ اَحَدُكُم اِلىٰ طَعامٍ فَلايَستَتبِعَنَّ وَلَدَهُ؛ فَاِنَّهُ اِن فَعَلَ اَكَلَ حَرامًا و دَخَلَ غاصِبًا؛ هنگامی كه يكى از شما به غِذايى دعوت شد، فرزندش را به همراه نبَرد؛ چون اگر (چنين) كرد، (فرزندش) حرام خورده و غاصبانه وارد (مهمانى) شده است.»
۳. زودتر از زمان مقرّر به مهمانى نرفتن؛
۴. نشستن در جايى كه ميزبان می‌‏گويد؛
۵. ناچيزنشمردن پذيرايى؛
۶. بيش‏‌ازحد در مهمانى نماندن (و طول‏‌ندادن مهمانى با سخن‌‏گفتن زياد و تماشاى فيلم و كارهاى ديگر، و در مواردی که لازم است بماند، بيش‏‌تر از 3 روز نماندن)؛
۷. دعاكردن براى ميزبان و درخواست خير و بركت براى او از خداوند والا. جلّ جلاله.

آداب مهمّی را که میزبان باید رعایت کند، چیستند؟

بعضى از آن‌ها عبارتند از:
۱. اخلاص‌‏داشتن در دعوت‌‏كردن به مهمانى و انجام‌‏دادن وظايف ميزبانى؛
۲. استقبال از مهمان و خوشامدگويى به او؛
۳. خوشرويى با او؛
۴. احترام‌‏كردن به او (با انداختن پتو، گذاشتن پشتى و كارهاى ديگر)؛
۵. پذيرايى زياد و خوب از او؛ البتّه به شرط اين كه اسراف پيش نيايد؛
۶. آماده‌‏كردن غِذاى مورد علاقه‌اش (در صورت توان)؛
۷. شتاب‌‏كردن در تهيّه غِذا؛
۸. كم‌‏نشمردن پذيرايى؛
۹. انتظار تشكّر نداشتن از او؛
۱۰. كمک‌‏نكردن به او براى رفتنش (در جمع‏‌كردن وسايلش و…)؛
۱۱. بدرقه‌کردن او تا دمِ در.

برای نمازخوان کردن فرزندان مکلّف خود كه نسبت به نماز سهل‌‏انگارى می‌‏كنند، چه كنيم؟

هر گاه سهل‌‏انگارى كردند،
۱. با آرامش، مهرْبانی و صميمیّت، به آنان تذكّر دهيد و آنان را امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کنید؛
۲. ارزش‌هاى نماز از نگاه قرآن کریم و اهل بيت ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ و آثارى از نماز را كه با درک و علاقۀ آنان، متناسب‌‏تر و برايشان مهم‌تر از آثار ديگر آن است، بيان نمایید؛
۳. با «تشويق» و «تنبيه» غيربدنى، مانند نگاه‌‏هاى مهرْبانانه و خريدن وسايل سودمند و ترک اين كارها، آنان را در اين مسير يارى كنيد؛
۴. نسبت به نمازهای خودتان، با رفتارهایتان شوق بیش‌تری نشان دهيد؛
۵. دعای حضرت امام سجّاد ـ سلام الله تعالی علیه. ـ برای فرزندان را که در کتاب شریف «صحیفۀ سجّادیّه» وجود دارد، قِرائت کنید و به زبان خودتان هم برایشان دعا نمایید؛
۶. آنان را از شُرور نفْس امّاره و شیاطین، به خداوند مهرْبان ـ جلّ جلاله. ـ بسپاريد و به پناه او درآورید.

آیا دوست‌داشتن حضرت ولیّ عصر ـ علیه السّلام. ـ امرى ضرورى است و سبب نزدیک‌شدن به خدا می‌شود؟ لطفاً حديثى هم در اين‌باره بیان کنید.

بله. خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ به حضرت رسول اكرم ـ صلّى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله و سلّم. ـ فرمود: «قُل لااَساَلُكُم عَلَیهِ اَجرًا اِلَّا المَوَدَّةَ فِى القُربىٰ؛ بگو: «در برابر آن [= رسالت]، پاداشى از شما نمی‌خواهم؛ مگر دوستى دربارۀ خويشاوندان [من] را.» (شورى: 42، 23) مقصود از خويشاوندان در اين آيۀ شريفه، اهل بيت ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ هستند.

     عِلاوه بر احاديث فراوان دربارۀ تكليف‏‌بودن دوست‌داشتن همۀ آنان، روايات ويژه‌اى دربارۀ دوست‌داشتن حضرت صاحب‌الزّمان ـ عجّل الله تعالی فرجه الشّریف. ـ نيز وارد شده است؛ همچون:
۱. خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ فرمود: «يا مُحَمَّدُ! اَحِبَّهُ؛ فَاِنّى اُحِبُّهُ و اُحِبُّ مَن يُحِبُّهُ؛ اى محمّد! او [= حضرت مهدى] را دوست بدار؛ كه قطعاً من او و كسى را كه او را دوست بدارد، دوست مى‏‌دارم.» (بحارالأنوار، ج 36، ص 223، ح 21)؛
۲. حضرت رسول اکرم ـ صلّى ‏الله‏ عليه ‏و ‏آله و سلّم. ـ فرمود: «مَن اَحَبَّ اَن يَلقَى اللّهَ و قَد كَمُلَ ايمانُهُ و حَسُنَ اِسلامُهُ فَليَتَوَلَّ الحُجَّةَ صاحِبَ الزَّمانِ الْمُنتَظَرَ؛ كسى كه دوست دارد خدا را در حالى ملاقات كند كه ايمانش كامل و اسلامش زيبا است، بايد حجّت صاحب‏‌الزّمان منتظر را دوست بدارد.» (بحارالأنوار، ص 296، ح 125).

گاهى پسرم در بازى، با مداد يا چيز ديگر، اداى سيگاركشيدن درمی‌آورد و گاهى موهايش را شبيه فوتبالیست‌های معروف می‌کند و گاهى دستبند يا گردنبندِ كِشى می‌پوشد. با او چگونه برخورد كنم؟

هر گاه كار بدى كرد،
۱. بدبودن كارش را با آرامى و مهرْبانى، به او يادآورى كنيد؛
۲. با تشويق و نوازش، او را در ترک آن يارى نمایید؛
۳. برايش الگوهاى خوب پيدا کنید و گاهی پیش او از آنان ستايش نمایيد تا همانند آنان شود.

آيا نماز شب خواندن و هر عبادت ديگرى به اين نيّت كه انسان احساس خوبى به خودش پيدا كند، کار درستی است؟ چگونه نگذاريم اين احساس رضايت، باعث غرورمان شود؟

عبادت و هر کار خوبی بايد تنها براى خدا باشد؛ نه به نيّت اين كه انسان نسبت به خودش احساس خوبى پيدا كند؛ البتّه مؤمن هنگامى كه كاری را برای خدا انجام دهد، خوشحال می‌شود و براى آن، خدا را شكر می‌کند.

     اگر انسان به اين توجّه داشته باشد كه توفیق عبادت را خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ به او می‌دهد، مغرور نمی‌شود و اين التفات، غرورشكن است.

آيا عاشق‌شدن، گناه است؟

محض عاشق‌شدن، گناه نيست؛ امّا هم دردسرهاى دنيوى دارد و هم باعث اُفت معنوى است و بر طبق حديث شريف، دل‌هايى دچار عشق به غير خدا و اولياى او می‌شوند كه از ياد خدا غافل می‌گردند؛ پس باید با افزايش ياد خدا در دل، ذكرگفتن و اعمال خداپسند، آن را از بين برد.

البتّه عاشق‌شدن به خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ و اولیای او، مانند اهل بیت ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ و نیز «دوست‌داشتن» خانواده و آفریده‌های دیگر «برای خدا»، خوب است و در دنیا و آخرت، برکت دارد.

چگونه می‌توان حسادت را ترک كرد؟

با
۱. مهرْبانی‌ورزيدن و هديّه‌دادنِ گهگاه به كسى كه مورد حسادت است؛
۲. انديشيدن دربارۀ آثار منفى حسادت؛ مانند نابودشدن روح و بدن؛
۳. خواندن آيات و روايات حسادت و گوش‌دادن به آن‌ها، به همراه تفکّر در معارف آن‌ها.

راه‌هاى محبّت به دوست چيست؟

1. اظهار دوستى؛
2. بخشندگى و هديّه‌دادن؛
3. ديدار و تماس؛
4. آشكارا سلام‌دادن؛
5. پاسخ سلام دادن؛
6. نرمى در سخن؛
7. دست‌دادن؛
8. خيرخواهى؛
9. كمک‌کردن؛
10. برآوردن نياز؛
11. گرامی‌داشتن؛
12. همدردى؛
13. مقدّم‌داشتن بر خود؛
14. به نيكى يادكردن؛
15. هديّه‌كردن عيب‌ها؛
16. دعا؛
17. گذشت‌كردن از لغزش‌ها؛
18. جوياشدن از احوال زندگی‌اش.

چرا برخى از دعاها مستجاب نمی‌شوند و راهكارهاى استجابت دعا چيست؟

مستجاب‌شدن دعا شرايطى دارد كه بعضى از آن‌ها عبارتند از:
1.  تمركز حواس و حضور قلب در دعا و پرهيز از غَفلت از هنگام دعا (1)؛ در حقيقت، بدون اين كه حواسّ انسان فقط به دعا و خواستنش از خدا باشد، دعا دعا نيست (2).
2. اطاعت از خدا (3) و گناه‌نكردن (4).

     خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ در سورۀ مباركۀ شورا، آيۀ شريفۀ 26، دربارۀ خودش می‌فرماید: «و يَستَجيبُ الَّذينَ آمَنوا و عَمِلُوا الصّالِحاتِ؛ و كسانى را كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، استجابت می‌كند.» و حضرت رسول اكرم ـ صلّى الله عليه و آله و سلّم. ـ فرمودند: «اَطيعُوا اللّهَ؛ يُطِعكُم (5)؛ از خدا اطاعت كنید تا از شما اطاعت كند.»

     حضرت اميرالمؤمنين ـ سلام الله تعالی علیه. ـ فرمودند: «اَلمَعصِيَةُ تَمنَعُ الاِجابَةَ (6)؛ نافرمانى (از خدا) جلو استجابت (دعا) را می‌گيرد.»

     بعضى از گناهان در مستجاب‌نشدن دعا اثر جدّی‌ترى دارند؛ همچون: ظلم، عاقّ والدين شدن، قطع رحم، زنا، شرابخواری، ترک امر‌به‌معروف و نهى‌از‌منكر، سبک‌شمردن نماز، سخن‌چينى، گوش‌كردن موسيقى (7) و خوردن مال حرام و ناپاک (8). اگر كسى لقمۀ حرامى بخورد،  دعايش ۴۰ روز قبول نمی‌شود (9).

1) ر.ک: نهج‌الدّعاء، ص 240 و 241، ح 735 ـ 741.
2) ر.ک: همان، ص 243.
3) ر.ک: همان، ص 234 ـ 237، ح 706 ـ 720.
4) ر.ک: همان، ص 247 ـ 250، ح 745 ـ 759.
5) همان، ص 234، ح 710.
6) همان، ص 248، ح 747.
7) ر.ک: همان، ص 250 ـ 256.
8) ر.ک: همان، ص 237 ـ 240، ح 721 ـ 734.
9) ر.ک: همان، ص 237، ح 725 و 726 و ص 238، ح 727.

چگونه می‌توان صبور شد؟

با
1. تمرين صبر تا رسيدن به صبورى و صبر كامل در همۀ مشكلات و وظايف؛
2. الگوبردارى از انسان‌هاى صبور طول تاريخ و زمان حاضر و انديشيدن دربارۀ صبورى آنان؛
3. انديشيدن دربارۀ آثار خوب صبر و آثار منفى بی‌صبرى؛
4. خواندن و شنيدن آيات و روايات صبر.

هنگام نزدیک‌شدن به شب قدر و مدّتى پس از آن، بیش‌تر اعمال دينى خود را به‌موقع و به‌خوبى انجام می‌دهم؛ به گونه‌اى كه روشنايى خاصّى را در دلم احساس می‌كنم؛ حتّى برخى از اعمال مستحب را هم انجام می‌دهم؛ ولى پس از آن يكى ـ دو ماه، کم‌كم حتّى نمازم آن روشنايى سابق را ندارد و از توجّه مطلقم به خدا به‌شدّت كاسته می‌شود. براى اين كه هميشه به وظايف دينی‌ام عمل كنم و قلبم روشن باشد، چه كنم؟

خودسازى 2 مرحله دارد:
1. تصميم جدّى گرفتن براى حرَكت دائم به سوى مبدأ آفرینش که خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ است؛
2. انجام‌دادن اعمالى كه او از انسان طلبيده است.

     براى موفّق‌شدن در اين 2 مرحله، به نكات ذيل بايد توجّه كرد:
الف. خودشناسى؛ يعنى: شناختن استعدادها و توانمندی‌هاى خود؛
ب. برنامه‌ريزى دقيق از این‌ راه‌ها:
1.واقع‌گرايى؛ يعنى: هر كسى بايد با توجّه به قدرت‌هاى روحى و جسمى و شرايط و موقعيّت خودش برنامه‌ريزى كند تا هميشه بانَشاط باشد و احساس سختى نكند؛
2. جذّابيّت؛ مثلاً: به جاى اين كه شخص هر روز يک جزء قرآن بخواند، يک صفحه بخواند؛ امّا با حال و توجّه كامل و ژرف‌انديشى در معانى آن؛
3. تدريج؛ از حدّاقل آغاز كند؛ امّا در انديشۀ افزون‌سازى تدريجى باشد؛ مثلاً: اگر خواندن همۀ نماز شب، براى او سخت است، فقط يک رَكعت وتر را بخواند؛ پس از يكى ـ دو هفته، دو رَكعت شفع را هم اضافه كند و كم‌كم همۀ آن را به‌جا آورد.
4. رعايت مراتب حال؛ ابتدا واجبات را انجام دهد و گناهان را ترک كند و كم‌كم به انجام‌دادن مستحبّات و ترک مكروهات بپردازد.
5. کمک‌خواستن از خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ و توسّل به 14 معصوم ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ در اين راه مقدّس؛
6. اسوه‌گزينى از انبيا و اهل بيت ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ و نيز عرفا، علما و خوبان الاهى؛
7. مشارطه؛ يعنى: در آغاز هر روز، با خود شرط كند و تصميم بگيرد كه آن روز، كارى بر خِلاف فرموده‌هاى خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ انجام ندهد؛
8. مراقبه؛ در همۀ شبانه‌روز، مواظب خود باشد تا مبادا به شرطش عمل نكند و شيطان او را به بيراهه بكشاند و هر گاه فكر عمل نادرستى به ذهنش خطور كرد، با خود بگويد كه من پيمان بسته‌ام كه كار خِلاف انجام ندهم؛
9. محاسبه؛ هر روز به حساب‌وكتاب نفْس خود بپردازد كه آيا به شرطش وفا كرده است يا نه. اگر وفا كرده بود، خداوند والا ـ جلّ جلاله. ـ را برای اين توفيق‌دادنش شكر كند و اگر نكرده بود، از او عذرخواهى كند و بِنا بگذارد كه فرداى آن روز، مردانه به شرطش عمل كند.

چگونه می‌توان قدر معلّم و استاد را دانست و از او قدردانی کرد؟

با
1. تواضع‌کردن در برابر او؛
2. خوش‌اخلاقی با او؛
3. مدارا با او؛
4. هديّه‌دادن به او؛
5. دل‌سپردن به درس و انجام‌دادن تكاليف درسی؛
6. احترام‌گذاشتن و ادب‌ورزیدن در ورود به محضر او و خروج از محضرش و در نوع نشستن، نگاه‌كردن، سخن‌گفتن و…؛
7. تشكّر زبانى از او؛
8. اطاعت از او در غیر حرام‌ها و ترک واجبات؛
9. همراهى با او در همۀ جلسات و کلاس‌هایش؛ البتّه اگر ناراحت نشود؛
9. روبه‌روى او نشستن؛
10. بدون اجازه‌اش سخن‌نگفتن و كارى‌نكردن؛
11. گرامى‌داشتن او؛
12. مقدّم‌داشتنش بر خود؛
13. یادکردن او به نيكى؛
14. جوياشدن از احوالش.

چرا انسان‏‌ها دنبال مادّیّات هستند؟

دنبال مادّیّات بودن به اندازۀ «نیاز واقعی» یا به انگیزه‌ی «خدمت‏‌رسانى و مَحبّت به دیگران»، خوب و لازم است؛ ولى دنیاخواهیِ بیش‏‌تر از آن، نشانۀ روحیّۀ ناپسند دنیاپرستى و صفات زشت اخلاقى است.

آیا همیشه باید در زمان حال زندگى کنیم؟

آرى؛ البتّه به این معنا که تنها به آنچه در هر لحظه، وظیفۀ ما است، عمل کنیم؛ حال، گاهى وظیفه به سبب امرى است که واقع شده است و گاهى به سبب امرى که در حال وقوع است و گاهى به سبب امرى که واقع خواهد شد.

اگر کسى بارها توبه‌اش را بشکند، خدا او را مى‏‌آمرزد؟

اگر در هنگام توبه‏‌هایش واقعًا قصد توبه داشته باشد، خداوند مهرْبان گناهانى را که او «پیش از توبه» انجام داده و «برای آن‏‌ها» توبه کرده است، مى‏‌آمرزد. خود توفیق توبه، نشانۀ آمرزش است.

     محمّد بن مسلم از حضرت امام محمّد باقر ـ سلام الله تعالی علیه. ـ پرسید: «اگر کسى پس از توبه، باز گناه کند و دوباره توبه کند، چه حکمى دارد؟» حضرت فرمودند: «اى محمّد بن مسلم! آیا باور دارى (= مى‌شود) که بندۀ مؤمن از گناهش پشیمان شود و برای آن (از خدا) آمرزش بخواهد و توبه کند و خدا توبه‏‌اش را نپذیرد؟… هر گاه مؤمن به استغفار و توبه برگردد، خدا نیز به آمرزیدن او برمی‌گردد؛ زیرا خدا آمرزنده و مهربان است، توبه را مى‏‌پذیرد و از کارهاى بد در‌مى‏‌گذرد؛ پس مبادا که مؤمنان را از رحمت خدا ناامید سازى.»

     ابوبصیر به حضرت امام جعفر صادق ـ سلام الله تعالی علیه. ـ عرض کرد: «کدام یک از ما مى‏‌تواند توبه کند و دوباره به گناه برنگردد؟» حضرت فرمود: «خدا از میان بندگانش آن کسى را که به آشوبِ گناه دچار مى‏‌شود و بسیار توبه مى‏‌کند، دوست مى‏‌دارد.»

     این درگه ما درگه نومیدى نیست / صد بار اگر توبه شکستى، بازآ

آیا شیعۀ گنهکار هم مى‏‌تواند سرباز امام زمان ـ علیه السّلام. ـ شود؟

با توبۀ واقعى و انجام‏‌دادن واجبات و ترک گناهان مى‏‌تواند.

اگر کسى شوخى‏‌هاى بد و نابه‌جا کند، با او چه برخوردى باید کرد تا هم ناراحت نشود و هم شوخى‏‌های بدش را کنار بگذارد؟

چند بار با زبان خوش، زیان‏‌هاى شوخى بد و آثار مثبت «سخنان خوب گفتن» را به او تذکّر دهید. اگر اثر نداشت، مدّتى هنگامی که شوخی‌های نادرست می‌کند، به او اعتنا نکنید و محل نگذارید و اگر باز به شوخى‏‌هاى نادرستش ادامه دهد، رابطۀ خود با او را کم و در صورت لزوم، قطع کنید.

گفته مى‏‌شود که اهل فلسطین خون‏‌هاى ارسالى ایران را نمى‏‌پذیرند و مى‏‌گویند که ما خون کفّار را نمى‏‌خواهیم یا گفته مى‏‌شود که اهل فلسطین، یزیدى هستند. با این حال چرا به آنان کمک کنیم؟

1. معلوم نیست که این مطالب، حقیقت داشته باشند و شاید شایعه باشند؛

2. به فرض هم که درست باشند، شاید برخى از فلسطینی‌ها این‌چنین باشند؛ نه همۀ آنان؛

3. باید در حدّ امکان به مظلوم کمک کرد؛ اگرچه هم‏‌مذهب نباشد؛

4. کمک‌کردن به فلسطین، کمک‌کردن به ایران است؛ چون هدف اسرائیل تسلّط بر خاورمیانه و ایران است و ایران با کمک‌کردن به فلسطین، جلو اسرائیل مى‏‌ایستد تا این رژیم پلید نتواند مقاصدش را به‌آسانى پیش ببرد و پیشروى کند.

برای کسی که به مشهد مقدّس می‌رود، چه پیشنهادهایی دارید؟

۱. پیش از سفر و در سفر، کتابی دربارۀ حضرت امام رضا ـ سلام الله تعالی علیه. ـ مطالعه کند؛

۲. در حرم مطهّر توجّه داشته باشد که آن حضرت حضور دارد، زائرانش را می‌بیند و به زیارت‌ها و حاجت‌های آنان عنایت کامل دارد؛ این، مهم‌ترین نکته در زیارت است.

۳. در هنگام زیارت، حضور قلب و تمرکز حواس داشته باشد؛

۴. اگر می‌تواند، هر صبح و هر شب، یک بار با شادابی به زیارت مشرّف شود؛

۵. هر بار که به حرم مطهّر مشرّف می‌شود، به نیابت از حضرت معصومه یا یکی از اهل بیت و اولیاء‌الله ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ برود و زیارت کند.

     رعایت این نکات در زیارت بقیّۀ اهل بیت ـ صلوات الله تعالی علیهم. ـ‌ هم خوب است و باعث کامل‌شدن زیارت می‌شود.

نوشته‌های مشابه:

دکمه بازگشت به بالا