تفسیر سوره ی مبارکه ی حمد، آیه ی شریفه ی 5 (2)
بسم الله الرّحمان الرّحیم
این متن، نکاتی از سخنرانی حجّت الاسلام و المسلمین اسماعیل داستانی بِنیسی با موضوع «تفسیر قرآن کریم» است.
سوره ی مبارکه ی حمد، آیه ی شریفه ی 4: «اِیّاکَ نَعبُدُ و اِیّاکَ نَستَعینُ».
معنای آیه: تنها تو را می پرستیم و تنها از تو کمک می خواهیم.
حضرت امام رضا _ سلام الله علیه. _ فرمود: «“اِیّاکَ نَستَعينُ“ طلب افزایش توفیق و عبادت خدا و طلب دوام نعمت ها و کمک های خدا [از او] است؛ “اِیّاکَ نَستَعينُ“ استِزادَةٌ مِن تَوفيقِهِ و عِبادَتِهِ، و استِدامَةٌ لِما اَنعَمَ اللّهُ عَلَيهِ و نَصَرَه.» (من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۳۱۰، ضمن ح ۹۲۶ و علل الشّرائع، ج 1، ص 260)
پس، ما با «اِیّاکَ نَستَعينُ» از خدا می خواهیم که توفیقات و عبادات ما را بیش تر کند و نعمت هایی را که به ما داده و کمک هایی را که به ما کرده است، تداوم بخشد.
در نتیجه، مقصود ما از کمک خواستن در این آیه ی شریفه، این باید باشد: خدایا! ما از تو در افزایش توفیقات معنوی و عبادت ها کمک می خواهیم و درخواست می کنیم که کمک هایت بر ما را قطع نکنی و با تداوم یافتن نعمت هایی که به ما داده ای و سبب توفیقات ما هستند، کمک کردنت به ما را ادامه دهی.
توفیق یعنی: این که خداوند والا همه ی شرایط و امکانات کاری یا ترک کاری را برای انسان فراهم کند؛ مثلًا: برای این که کسی برای خدا یک بار «سُبحانَ اللهِ» بگوید، باید
1. آن را بلد باشد؛
2. ارزشمندبودن آن در نزد خدا را بداند؛
3. حالِ گفتنش را داشته باشد؛
و… .
یاد و ذکر خدا، همواره شیرینی لحظات زندگی حضرت آیت الله شیخ مرتضی حائری _ رضوان الله علیه. بود. پس از رحلت، ایشان را در عالَم رؤیا دیدند و پرسیدند: «آیا عذابی دیده اید؟» فرمود: «یک عذاب دیدم و آن، این که چرا در دنیا بیش تر از این به یاد خدا نبودم!» (افلاکیان خاک نشین، ص 30)
پس، هر کاری، مانند یاد خدا توفیق می خواهد و ما با «اِیّاکَ نَستَعینُ» از خدا می خواهیم که بر توفیقات و عبادات ما بیفزاید.
