پرسش‌های اخلاقی و اجتماعی
راه‌هاى محبّت به دوست چيست؟
چرا برخى از دعاها مستجاب نمی‌شوند و راهكارهاى استجابت دعا چيست؟
مستجاب‌شدن دعا شرايطى دارد كه بعضى از آن‌ها عبارتند از:
1. تمركز حواس و حضور قلب در دعا و پرهيز از غَفلت از هنگام دعا (1)؛ در حقيقت، بدون اين كه حواسّ انسان فقط به دعا و خواستنش از خدا باشد، دعا دعا نيست (2).
2. اطاعت از خدا (3) و گناه‌نكردن (4).
خداوند والا ـ جلّ جلاله، و حسنت اسماؤه. ـ در سوره‌ی مباركه‌ی شورا، آيه‌ی شريفه‌ی 26، درباره‌ی خودش می‌فرماید: «و يَستَجيبُ الَّذينَ آمَنوا و عَمِلُوا الصّالِحاتِ؛ و كسانى را كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، استجابت می‌كند.» و حضرت رسول اكرم ـ صلّى الله عليه و آله و سلّم. ـ فرمودند: «اَطيعُوا اللّهَ؛ يُطِعكُم (5)؛ از خدا اطاعت كنید تا از شما اطاعت كند.»
حضرت اميرالمؤمنين ـ سلام الله تعالی علیه. ـ فرمودند: «اَلمَعصِيَةُ تَمنَعُ الاِجابَةَ (6)؛ نافرمانى (از خدا) جلو استجابت (دعا) را می‌گيرد.»
بعضى از گناهان در مستجاب‌نشدن دعا اثر جدّی‌ترى دارند؛ مانند ظلم، عاقّ والدين شدن، قطع رحم، زنا، شرابخواری، ترک امر‌به‌معروف و نهى‌از‌منكر، سبک‌شمردن نماز، سخن‌چينى، گوش‌كردن موسيقى (7) و خوردن مال حرام و ناپاک (8). اگر كسى لقمه‌ی حرامى بخورد، چهل روز دعايش قبول نمی‌شود (9).
1) ر.ک: نهج‌الدّعاء، ص 240 و 241، ح 735 ـ 741.
2) ر.ک: همان، ص 243.
3) ر.ک: همان، ص 234 ـ 237، ح 706 ـ 720.
4) ر.ک: همان، ص 247 ـ 250، ح 745 ـ 759.
5) همان، ص 234، ح 710.
6) همان، ص 248، ح 747.
7) ر.ک: همان، ص 250 ـ 256.
8) ر.ک: همان، ص 237 ـ 240، ح 721 ـ 734.
9) ر.ک: همان، ص 237، ح 725 و 726 و ص 238، ح 727.
چگونه می‌توان صبور شد؟
چگونه می‌توان حسادت را ترک كرد؟
1. مهرْبانی‌ورزيدن و هديّه‌دادنِ گهگاه به كسى كه مورد حسادت است؛
2. انديشيدن درباره‌ی آثار منفى حسادت؛ مانند نابودشدن روح و بدن؛
3. خواندن آيات و روايات حسادت و گوش‌دادن به آن‌ها، به همراه تفکّر در معارف آن‌ها.
هنگام نزدیک‌شدن به شب قدر و مدّتى پس از آن، بیش‌تر اعمال دينى خود را به‌موقع و به‌خوبى انجام می‌دهم؛ به گونه‌اى كه روشنايى خاصّى را در دلم احساس می‌كنم؛ حتّى برخى از اعمال مستحب را هم انجام می‌دهم؛ ولى پس از آن يكى دو ماه، کم‌كم حتّى نمازم آن روشنايى سابق را ندارد و از توجّه مطلقم به خدا به‌شدّت كاسته می‌شود. براى اين كه هميشه به وظايف دينی‌ام عمل كنم و قلبم روشن باشد، چه كنم؟
خودسازى 2 مرحله دارد:
1. تصميم جدّى گرفتن براى حرَكت دائم به سوى مبدأ آفرینش ـ جلّ جلاله، و حسنت اسماؤه. ـ ؛
2. انجام‌دادن اعمالى كه خداوند والا ـ جلّ جلاله، و حسنت اسماؤه. ـ از انسان طلبيده است.
براى موفّق‌شدن در اين 2 مرحله، به نكات ذيل بايد توجّه كرد:
الف. خودشناسى؛ يعنى: شناختن استعدادها و توانمندی‌هاى خود؛
ب. برنامه‌ريزى دقيق از این راه‌ها:
1.واقع‌گرايى؛ يعنى: هر كسى بايد با توجّه به قدرت‌هاى روحى و جسمى و شرايط و موقعيّت خودش برنامه‌ريزى كند تا هميشه بانَشاط باشد و احساس سختى نكند؛
2. جذّابيّت؛ مثلاً: به جاى اين كه شخص هر روز يک جزء قرآن بخواند، يک صفحه بخواند؛ امّا با حال و توجّه كامل و ژرف‌انديشى در معانى آن؛
3. تدريج؛ از حدّاقل آغاز كند؛ امّا در انديشه‌ی افزون‌سازى تدريجى باشد؛ مثلاً: اگر خواندن همه‌ی نماز شب، براى او سخت است، فقط يک رَكعت وتر را بخواند؛ پس از يكى دو هفته، دو رَكعت شفع را هم اضافه كند و كم‌كم همه‌ی آن را به‌جا آورد.
4. رعايت مراتب حال؛ ابتدا واجبات را انجام دهد و گناهان را ترک كند و كم‌كم به انجام‌دادن مستحبّات و ترک مكروهات بپردازد.
5. کمک‌خواستن از خداوند والا ـ جلّ جلاله، و حسنت اسماؤه. ـ و توسّل به 14 معصوم ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ در اين راه مقدّس؛
6. اسوه‌گزينى از انبيا و اهل بيت ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ و نيز عرفا، علما و خوبان الاهى؛
7. مشارطه؛ يعنى: در آغاز هر روز، با خود شرط كند و تصميم بگيرد كه آن روز، كارى بر خِلاف فرموده‌هاى خداوند والا ـ جلّ جلاله، و حسنت اسماؤه. ـ انجام ندهد؛
8. مراقبه؛ در تمام روز مواظب خود باشد تا مبادا به شرطش عمل نكند و شيطان او را به بيراهه بكشاند و هر گاه فكر عمل نادرستى به ذهنش خطور كرد، با خود بگويد كه من پيمان بسته‌ام كه كار خِلاف انجام ندهم؛
9. محاسبه؛ هر روز به حساب و كتاب نفْس خود بپردازد كه آيا به شرطش وفا كرده است يا نه. اگر وفا كرده بود، خداوند والا ـ جلّ جلاله، و حسنت اسماؤه. ـ را برای اين توفيق‌دادنش شكر كند و اگر نكرده بود، از او عذرخواهى كند و بِنا بگذارد كه فرداى آن روز، مردانه به شرطش عمل كند.
چگونه می‌توان قدر معلّم و استاد را دانست و از او قدردانی کرد؟
چرا انسانها دنبال مادّیّات هستند؟
آیا همیشه باید در زمان حال زندگى کنیم؟
اگر کسى بارها توبه‌اش را بشکند، خدا او را مىآمرزد؟
اگر در هنگام توبههایش واقعًا قصد توبه داشته باشد، خداوند مهرْبان گناهانى را که او «پیش از توبه» انجام داده و «برای آن‌ها» توبه کرده است، مى آمرزد. خود توفیق توبه، نشانه‌ی آمرزش است.
محمّد بن مسلم از حضرت امام محمّد باقر ـ سلام الله تعالی علیه. ـ پرسید: «اگر کسى پس از توبه، باز گناه کند و دوباره توبه کند، چه حکمى دارد؟» حضرت فرمودند: «اى محمّد بن مسلم! آیا باور دارى (= مى‌شود) که بنده‌ی مؤمن از گناهش پشیمان شود و برای آن (از خدا) آمرزش بخواهد و توبه کند و خدا توبه‌اش را نپذیرد؟… هر گاه مؤمن به استغفار و توبه برگردد، خدا نیز به آمرزیدن او برمی‌گردد؛ زیرا خدا آمرزنده و مهربان است؛ توبه را مىپذیرد و از کارهاى بد درمىگذرد؛ پس مبادا که مؤمنان را از رحمت خدا ناامید سازى.»
ابوبصیر به حضرت امام جعفر صادق ـ سلام الله تعالی علیه. ـ عرض کرد: «کدام یک از ما مىتواند توبه کند و دوباره به گناه برنگردد؟» حضرت فرمود: «خدا از میان بندگانش آن کسى را که به آشوبِ گناه دچار مى‌شود و بسیار توبه مىکند، دوست مىدارد.»
این درگه ما درگه نومیدى نیست / صد بار اگر توبه شکستى، بازآ
آیا شیعه‌ی گنهکار هم مىتواند سرباز امام زمان ـ علیه السّلام. ـ شود؟
گر کسى شوخىهاى بد و نابه‌جا کند، با او چه برخوردى باید کرد تا هم ناراحت نشود و هم شوخىهای بدش را کنار بگذارد؟
گفته مى‌شود که اهل فلسطین خونهاى ارسالى ایران را نمىپذیرند و مىگویند که ما خون کفّار را نمىخواهیم یا گفته مى‌شود که اهل فلسطین یزیدى هستند. با این حال چرا به آنان کمک کنیم؟
2. به فرض هم که درست باشند، شاید برخى از فلسطینی‌ها این‌چنین باشند؛ نه همه‌ی آنان؛
3. باید در حدّ امکان به مظلوم کمک کرد؛ اگرچه هممذهب نباشد؛
4. کمک‌کردن به فلسطین، کمک‌کردن به ایران است؛ چون هدف اسرائیل تسلّط بر خاورمیانه و ایران است و ایران با کمک‌کردن به فلسطین، جلو اسرائیل مىایستد تا این رژیم پلید نتواند مقاصدش را به آسانى پیش ببرد و پیشروى کند.
به کسانی که به مشهد مقدّس می‌روند، چه پیشنهادهایی دارید؟
۱. پیش از سفر و در سفر، کتابی درباره‌ی حضرت امام رضا ـ سلام الله تعالی علیه. ـ مطالعه کنند؛
۲. مهم‌ترین نکته در زیارت، توجّه‌داشتن در حرم مطهّر به این است که آن حضرت حضور دارد، زائرانش را می‌بیند و به زیارت‌ها و حاجت‌های آنان عنایت کامل دارد؛
۳. در هنگام زیارت، حضور قلب و تمرکز حواس داشته باشند؛
۴. اگر می‌توانند، هر صبح و هر شب، یک بار با شادابی به زیارت مشرّف شوند؛
۵. هر بار که به حرم مطهّر مشرّف می‌شوند، به نیابت از حضرت معصومه یا یکی از اهل بیت و اولیاء‌الله ـ سلام الله تعالی علیهم. ـ بروند و زیارت کنند.
رعایت این نکات در زیارت بقیّه‌ی اهل بیت ـ صلوات الله تعالی علیهم. ـ هم خوب است و باعث کامل‌شدن زیارت می‌شود.
